Tien duurzame wegmarkeringen getest

We hebben er tienduizenden kilometers van in Nederland: witte lijnen op de wegen, onmisbaar voor de veiligheid van weggebruikers. In vaktermen heten ze wegmarkeringen. Rijkswaterstaat wil het verschil maken in duurzaam werken, en in de wereld van wegmarkering is zeker winst te behalen. Het is een product waar blijvend veel van nodig is, want wegmarkeringen zijn af en toe  aan vervanging toe. Rijkswaterstaat was op zoek naar slijtvaste en duurzame wegmarkering die beter is voor het milieu, veiliger en stiller is. Ze bood daarom marktpartijen testruimte voor duurzame wegmarkering in ons living lab InnovA58.

Kleine markt

Rijkswaterstaat benaderde in deze kleine markt actief een aantal leveranciers. Uiteindelijk testten vier bedrijven in totaal tien innovatieve wegmarkeringsproducten op de Innovatiestroken bij InnovA58 aan de snelweg bij Eindhoven: 3M, Veluvine, Coatec, BRTC. Ze waren blij met de geboden kans. Van tevoren leverden zij een MKI (MilieuKostenIndicator)-berekening aan om te laten zien in welke mate hun markering duurzamer is dan de standaardvarianten.

Wat is duurzaam aan de geteste wegmarkeringen?

De duurzaamheidsontwikkelingen in wegmarkering richten zich vooral op de materialen:

• Lagere temperatuur bij verhitting;
• Gebruik van biobased en gerecyclede bestanddelen;
• Minder materiaalverbruik, bijvoorbeeld druppelmarkering (dot-variant).

Hoe en wat hebben we getest?

De testperiode duurde twee jaar, waarbij elk product twee seizoenen lang werd blootgesteld aan verkeer. Daarnaast werd in een laboratorium een extreme test uitgevoerd: zo werd een autoband maar liefst twee miljoen keer over de markeringen gereden om hun slijtvastheid te meten.

De wegmarkeringen zijn gemonitord op essentiële functionele eigenschappen: zichtbaarheid, stroefheid, geluidemissie, slijtvastheid en kleur zijn de kerncriteria waarop de wegmarkeringen worden vergeleken. Het verbeteren van deze functionele eigenschappen is belangrijk voor een veiliger en duurzamer hoofdwegennetwerk.

Daarnaast is een verbeterde zichtbaarheid van wegmarkeringen vereist om het verkeer in goede banen te leiden en herkenbaarheid mogelijk te maken, met name voor systemen zoals ADAS (Advanced Driver Assistance Systems, slimme rijhulpsystemen waarmee weggebruikers veiliger en meer ontspannen aankomen op de bestemming. Denk aan Adaptive Cruise Control, vermoeidheidsherkenning, rijstrookassistentie en een automatische noodremfunctie). Het minimaliseren van geluidemissie bij overrijden voorkomt geluidshinder bij het gebruik van stillere wegdekken, zoals tweelaags ZOAB.

Gedurende de testperiode waren er twee meetmomenten: een nulmeting in 2022 en een tweede meting in 2023, ongeveer een jaar na opening van de innovatiestrook voor rijdend verkeer. Deze zijn uitgevoerd door de meetbureaus M+P en KIWA/KOAC.

Resultaten

De drie meest succesvolle producten in de test waren goed zichtbaar en stroef, en één ervan bleek ook uitzonderlijk goed te presteren in het donker – een groot pluspunt voor de verkeersveiligheid. Wat betreft duurzaamheid scoorden de meeste producten goed. Ze zijn iets duurder dan traditionele markeringen, maar dat wordt deels gecompenseerd door een betere Milieu Kosten Indicator (MKI).

Opschaling

InnovA58 en het Innovatieloket streven ernaar om succesvol geteste innovaties breder en vaker toe te passen in verschillende projecten. Dat is een logische doelstelling die bijdraagt aan verduurzaming van het werk van Rijkswaterstaat. Duurzame wegmarkering kan helpen om de milieubelasting van wegen te verlagen. Desondanks blijft opschaling een uitdaging.

Spin-offs

Deze wegmarkeringstest leidde tot nieuwe initiatieven, zoals een onderzoek naar hergebruik van wegmarkeringen en een roadmap voor duurzame wegmarkering, die in 2025 gereed moet zijn. Dit sluit aan bij de verduurzamingsdoelen van Rijkswaterstaat voor 2030 en 2050.

Coördinator van deze duurzame wegmarkeringstesten: Loni Dida (Rijkswaterstaat)